Toegankelijk bouwen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Toegankelijk bouwen is het ontwerpen en realiseren van gebouwen en buitenruimtes die bruikbaar zijn voor iedereen, ongeacht eventuele fysieke of zintuiglijke beperkingen.
Omschrijving
Het doel van toegankelijk bouwen is om ervoor te zorgen dat mensen met verschillende mogelijkheden, zoals ouderen of mensen met een handicap, gebouwen en de omgeving eromheen zelfstandig kunnen betreden en gebruiken. Dit draagt bij aan een inclusieve samenleving waarin iedereen kan participeren. Toegankelijk bouwen gaat verder dan alleen voldoen aan wettelijke eisen; het streeft naar optimale gebruikskwaliteit en comfort voor alle gebruikers. Het integreren van toegankelijkheid vanaf het begin van het ontwerpproces is cruciaal en kan extra kosten achteraf voorkomen. Er zijn standaarden en richtlijnen, zoals de NEN-norm voor Toegankelijkheid van Gebouwen en de Integrale Toegankelijkheid standaard (ITstandaard), die helpen bij het realiseren van toegankelijke gebouwen. Naast normen is ook ervaringskennis van mensen met een beperking essentieel om gebouwen echt toegankelijk te maken.
Integrale toegankelijkheid
Integrale toegankelijkheid is een benaderingswijze waarbij gestreefd wordt naar een gebouw of buitenruimte die voor iedereen toegankelijk is, inclusief mensen met een fysieke functiebeperking. Dit omvat niet alleen de fysieke toegang, maar ook het zelfstandig kunnen gebruiken van de verschillende ruimtes en voorzieningen. Het concept van 'Universal Design' (Universeel Ontwerp) sluit hierbij aan, waarbij ontwerpen direct bruikbaar zijn voor een zo breed mogelijke groep mensen.
Regelgeving en standaarden
In Nederland zijn in de bouwregelgeving, zoals het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), eisen opgenomen voor de integrale toegankelijkheid van nieuwbouw. Voor bestaande gebouwen gelden over het algemeen geen toegankelijkheidseisen, al mag de toegankelijkheid bij verbouw niet verslechteren. Aanvullend op de wettelijke eisen zijn er normen zoals de NEN 9120 (voorheen NEN 1814/NPR1815) en de Integrale Toegankelijkheid standaard (ITstandaard), die houvast bieden voor het realiseren van toegankelijke gebouwen. Deze standaarden worden mede opgesteld in overleg met belangenorganisaties.
Vergelijkbare termen
Universal Design
Gebruikte bronnen: